25.07.2023

ÖZET TABLO

I. 6 Ay 6 Bin Km Geçmedikçe Pazarlama ve Satış Kısıtlaması

• İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte değişiklik yapılamasına dair düzenleme, 16/08/2022 tarihli 31025 sayılı Resmî Gazete’de (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/08/20220816-12.htm) yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ardından 06/07/2023 tarihinde uygulamanın süresi 01/01/2024’e kadar uzatılmıştır.

Not: bu süre 01/07/2024 tarihine uzatılmıştır. 

• Öncelikle, yönetmelikte “ikinci el araç ticareti ile iştigal edenler” denilmekle oto galericilere bu yasağın getirildiği, şahısların (yılda 3’ten fazla olmamak kaydıyla) bu yasağa tabi olmadıklarını belirtmek gerekir. Yılda 3’ten fazla satış yapanlar, Ticaret Bakanlığın basın açıklamasına göre cezai yaptırıma tabi tutulacaktır. 
• Yönetmeliğin 2. maddesi, 1. fıkrasının "b" bendine göre: "İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin kendi aralarındaki satışlar, yönetmeliğin kapsamı dışındadır. 
• “6 ay ve 6 bin kilometre” düzenlemesinde “ve” bağlacı kullanıldığından dolayı her iki şartın bir arada olması gerekmektedir. Dolayısıyla 6 ay dolsa dahi 6 bin km dolmadıysa, pazarlanamaz ve satışı yapılamaz. Yine kilometre şartı gerçekleşip süre dolmadıysa da satışı yapılamaz.
• “Doğrudan veya dolaylı” ifadesine örnek olarak ikinci el araç ticareti yapanların aracı başkası adına internet sitesinde pazarlamayacağı verilebilir. 
• Otomobil (M1 sınıfı) ve arazi taşıtları (M1G, M2G, M3G, N1G, N2G ve N3G sınıfı araçlar) ile ilgili kısıtlama getirildiğinden dolayı, kamyon, otobüs, kamyonet, minibüs, motosiklet gibi diğer kara taşıtları 6 ay ve 6 bin km dolmadan pazarlanabilir veya satılabilir.
• Yönetmeliğin 23. maddesine göre Yönetmeliğe aykırı hareket edenler hakkında 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 18. maddesinde öngörülen idari para cezasının uygulanacağı belirtilmiştir. Kanun’un 18/1-ğ bendine göre 3.000 Türk Lirası, md.18/1-h uyarınca da 2.000 TL idari para cezasıyla uygulanabilir. Bu miktarlar, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu md.17/7 uyarınca (her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298’inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak) her yıl yeniden değerleme oranında arttırılarak uygulanmaktadır. Bakanlık, basın açıklamalarında “ilan başına 300 bin TL’ye kadar idari para cezası” uygulanabileceğini deklare etmektedir.

II. Sıfır Fiyatının Üzerinde İlan Yoluyla Pazarlama Yasağı

• 06/07/2023 tarihinde sıfır km aracın tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde ilan yoluyla pazarlama kısıtlaması 01/01/2024 tarihinde kadar yönetmelikle yasaklanmıştır.

Not: bu süre 01/07/2024 tarihine uzatılmıştır

• Sıfır araç fiyatının üzerinde ilan verilememesi konusunda “tavsiye edilen güncel satış fiyatı” tabiri önem kazanmaktadır. Genellikle sıfır araç bayilerinin fiyat listelerinde tavsiye edilen fiyat ile kampanyalı fiyatları listelenmektedir. Söz konusu mevzuat açısından kampanyalı fiyatları değil, tavsiye edilen fiyatı baz almak gerekmektedir.
• Bu madde bakımından ikinci el araç ticareti yapanlar (oto galeriler) ile şahıslar arasında bir fark bulunmamaktadır. Şahıslar da sıfır fiyatının üzerinde ilan verdikleri tespit edilirse yönetmeliğe aykırılıktan dolayı 23. maddeye göre idari para cezasına tabi olabilirler.
• Yine bu madde ilan verilmesini düzenlemekte ve ilan haricindeki pazarlama yöntemleri veya satışla ilgili bir düzenleme içermemektedir. Bu yüzden aracın noter evrakındaki satış bedelinin sıfır fiyatının üzerinde olması veya satılması durumunda, buna ilişkin bir yaptırım mevcut değildir.
• Geçici 2. madde arazi taşıtı ve otomobillere kısıtlama getirilmişken, bu maddenin kapsamı tüm ikinci el kara taşıtlarıdır.
• Ayrıca bir araç modelinin sıfırı üretilmiyorsa, herhangi bir tahdide tabi olmaması gerekmektedir. Örnek olarak Fiat Linea artık üretilmemekte, yerine Egea üretilmektedir. Her ne kadar Egea, Linea’nın yerini alsa da, motor teknolojisi, konfor, kasa, donanım gibi bir çok konuda çok farklıdır. Peki aracın sıfırı mevcut ancak donanım yönünden farklı ya da mesela motor teknolojisi farklı ise ne olacaktır? Bu sorunun yanıtı mevzuatta düzenlenmemiştir.

III. Yılda Üçten Fazla Satış İkinci El Araç Ticareti Kabul Edilir

• 1 takvim yılında 3’ten fazla satış yapılmasında “takvim yılı”ndan kasıt, 1 Ocak ile sonraki sene 1 Ocak arasında yapılan satışlardır. Bu şartın gerçekleşmesi için örneğin 2023 yılı içerisinde en az 4 satışın yapılması gerekir ve “alış”lar hesaba dahil değildir.
• Doğrudan yani kendi adına yapılan satışların yanında, aracılık yapılmak suretiyle satışlar da bu kapsamdadır. Yani bir aracı alıp aynı gün satarak komisyonculuk yapmak veya vekaletle başkasının üzerine olan aracı satmak bu kapsamda değerlendirilir. Bakanlık, basın açıklamasında özellikle yakınları üzerinden vekaletle araç alım satımını yakından takip ettiğini belirtmektedir.
• Bu madde ile ilgili yönetmelik kapsamında doğrudan ceza öngörülmemekle beraber, ikinci el araç ticareti kabul edilerek; KDV ve gelir vergisi ödenmesi gerekmektedir. Ancak şartların gerçekleştiği düşünülürse Bakanlık, diğer maddeler gereği yönetmeliğe aykırılıktan dolayı 23. maddeye göre cezai müeyyide öngörebilir.

KONU HAKKINDA NOTERLER BİRLİĞİ'NİN 01/08/2023 TARİHİNDE YAYINLADIĞI BİLDİRİ: 

https://portal.tnb.org.tr/Sayfalar/HaberDetay.aspx?rid=1681&tnb=DuyurularListesi 

KONU HAKKINDA TİCARET BAKANLIĞI BASIN AÇIKLAMALARI: 

https://ticaret.gov.tr/haberler/ilan-kisitlamasi-kapsaminda-aldatici-ilanlara-iliskin-basin-aciklamasi

https://ticaret.gov.tr/haberler/otomotiv-ilan-kisitlamasina-iliskin-basin-aciklamasi 

https://ticaret.gov.tr/haberler/otomotiv-sektorune-yonelik-ilave-tedbirlere-iliskin-basin-aciklamasi 

https://ticaret.gov.tr/haberler/ikinci-el-araclari-sifir-fiyatinin-uzerinde-pazarlayanlara-35-4-milyon-lira-ceza-kesildi